Katherine Arden De beer en de nachtegaal Recensie ★★★★
Zo af en toe heeft een mens wel eens behoefte aan een vlucht uit de realiteit. Even geen nieuwsberichten over cabarateske presidenten, even geen hyper-realistische literatuur over mislukte levens en liefdes. Een sprookje, ja, dat is wat een mens af en toe nodig heeft. De Beer en de Nachtegaal voldoet in alle opzichten aan zijn ondertitel: “een duister en magisch sprookje voor volwassenen.”
Een precair evenwicht onderbroken, met misoogsten, stormen en algeheel onheil als gevolg
Noord-Rusland, ergens in diepe donkere wouden, met mensvretende dieren en winters, lang lang geleden. Bojaar (lid van de aristocratie) Pjotr en zijn familie proberen zo goed en kwaad als het gaat de strenge winters en de korte zomers te overleven. Het dagelijks leven buiten de stad, zelfs voor zo’n hooggeplaatst figuur, is hard: er wordt gezaaid, geoogst, hout gesprokkeld, kortom: overleefd. Zieken en ouderen halen het einde van de strenge winters niet. Langzaam sijpelt de magie het boek binnen. Vasja, dochter van Pjotr, doet denken aan een Russische Ronja de roversdochter: onverschrokken, niet van plan zich te gedragen als een meisje. De vanzelfsprekendheid waarmee zij de vriendelijke huis- en paardengeesten tegemoet treedt, de gesprekken die ze heeft met waternimfen en de vorstgod en de manier waarop ze met paarden praat zijn voor haar een logische manier van leven. Haar omgeving ziet haar als heks – het christendom begint de overmacht te krijgen over de plaatselijke folklore – en probeert haar te breken. Daarmee wordt een precair evenwicht onderbroken, met misoogsten, stormen en algeheel onheil als gevolg. Aan Vasja de taak dit evenwicht te herstellen, met behulp van alle magische wezens die haar welgezind zijn.
Een prachtig verteld sprookje over een vervlogen wereld
De verklarende woordenlijst achterin het boek is een grote hulp: Arden gebruikt veelal de Russische termen voor de folkoristische elementen. Maar behalve een grote hulp blijkt uit de woordenlijst ook dat dit sprookje verhaalt over elementen die lange tijd gemeengoed waren in het Rusland van lang geleden. Iederéén offerde aan de huisgeest, natúúrlijk ben je beducht voor de vorstgod en andere wezens als je het bos ingaat. Al met al een prachtig verteld sprookje, dat ons meeneemt naar tijden en werelden die lang uit ons wereldbeeld vervlogen zijn. Heerlijk om daar eens in te kunnen duiken. Katherine Arden – De beer en de nachtegaal is gewaardeerd met ★★★★★ (uitstekend).
Recensie van Annika Brandenburg
KATHERINE ARDEN – DE BEER EN DE NACHTEGAAL
– Titel: De beer en de nachtegaal
– Schrijfster: Katherine Arden (Verenigde Staten)
– Soort boek: fantasyboek, modern sprookje
– Origineel: The Bear and the Nightingale (2017)
– Nederlandse vertaling: Inge Boesewinkel
– Uitgever: Luitingh-Stijhoff
– Verschenen: oktober 2017
– Omvang: 352 pagina’s
– Uitgave: Paperback / Ebook
– Prijs: € 19,99
– Waardering: ★★★★★ (uitstekend) Annika Brandenburg