Joren Vermeersch 1349 recensie en informatie over de inhoud van het boek over de pest in Vlaanderen en Europa. Op 22 november 2019 verschijnt bij Uitgeverij Vrijdag het nieuwe boek van de Vlaamse historicus en schrijver Joren Vermeersch.

Joren Vermeersch 1349 Recensie en Informatie

Vanuit het verre Kirgizië zou de Zwarte Dood-bacterie zich vanaf 1339 als een lopend vuurtje verspreiden over alle hoeken van  Europa en delen van Afrika en Azië. Tientallen miljoenen mensen stierven eraan en vaak zorgde de snelle dood voor een enorme paniek, omdat niemand de oorzaak van de ziekte kende. Lag het aan de lucht die men inademde, de stand van de sterren of aan het zondig gedrag van de mensheid? Er moest een verklaring komen. En die vond men dan ook: de joden. Zij hadden de waterbronnen van de christenen vergiftigd. Gevolg: nog meer doden.

De pest breekt uit

Op grond van het onderzoek door de auteur werd ook het voormalig graafschap Vlaanderen niet gespaard, wat nog wel eens gedacht werd. Brugge, Gent, het platteland, de dood sloeg overal hard toe. In 1349 was de pest op haar hoogtepunt en – volgens de auteur – het donkerste jaar uit de Vlaamse geschiedenis. Pas in 1353 was de pest uitgewoed.

Het boek gaat echter vooral over de economische gevolgen van de pest op de bevolking die het overleefde. Hoe pakten zij de draad van hun leven weer op en wie waren de winnaars en wie de verliezers? De prijzen van het voedsel gingen omhoog,  maar de lonen volgden niet.  Het geld werd minder waard, waardoor ook de rijken (adel en Kerk)  het zwaar te verduren kregen.  Zij verloren een groot deel van hun macht. Tot de winnaars behoorden de ondernemers.

De gevolgen van de Zwarte Dood

Logisch dat de elite de klok wilde terugdraaien. De nieuwe wereld was voor hen nog niet te vatten. Er kwamen overheidsmaatregelen dat de lonen niet omhoog mochten en de arbeiders niet hun dorp mochten verlaten (om elders tegen hogere lonen te gaan werken) Tevergeefs. De ambachten kregen het voor het zeggen in de steden en hun verkregen rechten zouden ze met hand en tand verdedigen tegen hun vorsten.

Ondanks de enorme ramp die onze voorouders trof, hadden zij de kracht om door te gaan, verder te werken. Plichtsgetrouw gingen de priesters verder met het zegenen van de zieken tot ook zij bezweken. Hetzelfde geldt voor het ziekenhuispersoneel, van wie niemand de kerst zou halen. En vele vele anderen.

Vermeersch heeft voor zijn scriptie vele archieven bezocht en daar onderzoek gedaan. Hij maakte lijsten van daglonen en het aantal dagen dat er gewerkt werd. Bestudeerde stadsrekeningen, telde het aantal priesterbenoemingen en zette die uit in grafieken.  Al zijn primaire en secondaire bronnen worden achterin het boek vermeld.  In deze lijst kom je namen tegen als Boccaccio, Huizinga en Keynes.

Joren Vermeersch (1981) is op het onderwerp De Zwarte Dood in Vlaanderen en in Europa: economische impact en politieke reactie in 2015 afgestudeerd als master in de geschiedenis aan de universiteit van Gent. Hij kreeg voor zijn scriptie de André Schaepdrijverprijs.

Lichtvoetig en uitstekend geschreven boek over de gevolgen van de grote pestepidemie

Het boek is lichtvoetig en vlot geschreven en geeft een goede inkijk in de tijd van de grote pestepidemie. Het onderzoek richt zich slechts tot Vlaanderen, maar het zal in de rest van Europa niet veel anders geweest zijn. De nadruk ligt op de economische gevolgen van de epidemie.

De conclusie van de auteur: er valt niet te ontsnappen aan het primaat van de economie. De economische realiteit creëert de omstandigheden waar de politiek mee aan de slag kan en niet omgekeerd. Het boek is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Recensie van Jos van Raan

1349

Hoe de Zwarte Dood Vlaanderen en Europa veranderde

• Schrijver: Joren Vermeersch (België)
• Soort boek: geschiedenisboek
• Uitgever: Uitgeverij Vrijdag
• Verschijnt: 22 november 2019
• Omvang: 248 pagina’s
• Uitgave: Paperback / Ebook
• Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Bijpassende boeken en informatie

• Nieuwe Middeleeuwen boeken