Iris Murdoch De klok recensie en informatie over de inhoud van deze Engelse roman uit 1958. In februari 2019 verscheen bij Uitgeverij Kleine Uil een heruitgave van de Nederlandse vertaling door Hella S. Haasse van de roman The Bell van schrijfster Iris Murdoch.
Iris Murdoch De klok Recensie en Informatie
De Klok is een hertaling van een reeds in 1961 in het Nederlands gepubliceerde roman van Iris Murdoch. Een indringende roman over het leven van een lekengemeenschap, geïnspireerd door het Benedictessen klooster dat zich op het aangrenzende terrein bevindt. Ja, hermetisch afgesloten voor de leken. Wanneer zij dat wilden konden zij via, een aparte, van de nonnen afgeloten deel van de kapel,de dagelijkse gebeden bijwonen.
In hoofdstuk een treffen wij Nora Greenfield. Zij ging weg bij haar man omdat zij bang voor hem was. Om diezelfde reden zit zij nu, een half jaar later in de trein, om weer naar hem terug te gaan. Op weg naar Imber Court, op weg naar Paul, een man van dertien jaar ouder en van zijn vak kunsthistoricus. Hij doet daar onderzoek naar oude manuscripten die in het archief te vinden zijn.
In diezelfde trein zitten ook Toby en James, beiden op weg naar Imber Court. James is vanaf het begin lid van deze lekengemeenschap. Toby komt er zijn vakantie overbruggen. Hij wil deze tijd graag in een spirituele omgeving gebruiken om fysieke arbeid te verrichten en zich geestelijk voor te bereiden om zijn studie tot ingenieur. De informele leider van deze gemeenschap is Michael, dit omdat hij eigenaar is van dit landgoed.
Al haar, nogal gemankeerde personages, beschrijft Murdoch zonder waardeoordelen
Michael worstel met de macht die hem wordt toebedeeld. “ Hij had altijd gedacht dat een goed mens geen macht mag bezitten. Hij bleef hartstochtelijk aan die mening vasthouden, hoewel hij soms ternauwernood meer wist wat hij daar eigenlijk mee bedoelde, en niet of nauwelijks verband zag tussen deze overtuiging en zijn dagelijks doen en laten” blz 91.
Vanwege een innerlijke grote reis waarvan hij hoopt een antwoord te krijgen op de vraag of hij priester zal worden, besluit hij zijn landgoed te gebruiken om een spirituele gemeenschap op te zetten.
Dan lopen er nog een aantal mensen rond, zoals Patchway, de tuinman, een oude vriend van Michael, Peter Topglass een natuurhistoricus, het echtpaar Staffords vanwege huwelijks perikelen, een twee-eiige tweeling Catherine en Nick. Catherine is novice en zal snel intreden in het klooster, haar broer lijkt aan lager wal te geraken vanwege drank en sodomie. Kortom een kleurrijk gezelschap met even kleurrijke gebruiksaanwijzingen. Allen eigenlijk niet echt in staat tot complete contemplatie en onvoorwaardelijke zorg voor de gemeenschap en elkaar.
Je loopt mee door de uitgestrekte mossige bossen en voelt de verstikkende hitte tijdens de eindeloos lange zomerdagen
Michael is homo en heeft vroeger een akkefietje gehad met Nick. Nick raakte verslaafd aan van alles en nog wat en ontspoorde, Catherine is op weg om non te worden, maar is verliefd op Michael. Toby heeft nog geen echt idee over homoseksualiteit. Denkt dat hij verliefd is op Dora, maar hoe zit het Michael, die verliefd is op Toby? En Dora fladdert maar onzeker rond en Paul is maar boos op haar.
En dan nog het verhaal van de Klok. Er wordt een nieuwe bezorgd omdat er op geheimzinnige wijze de oude Klok lang geleden, in het aangrenzende meer verdwenen is. En tegelijkertijd verdween ook een van de nonnen voor altijd in het meer. Het luiden van de Klok betekent het aankondigen van een dood. Toby vindt de oude klok in het meer en op initiatief van Dora besluiten zij samen voor een wonder te zorgen. Op het moment dat de nieuwe Klok geïnstalleerd zal worden ligt daar ineens de oude uit het water opgeviste exemplaar. Als dat maar goed gaat?
Prachtige psychologische roman
De klok van Iris Murdoch is een prachtige psychologische roman. Al haar, in mijn ogen nogal gemankeerde personages, beschrijft zij zonder waardeoordelen. Daardoor wordt je als lezer vanzelf uitgedaagd mee te gaan in al deze levens. Zelfs homoseksualiteit, wat eind jaren vijftig zeker nog een groot taboe was, beschrijft zij op zo’n vanzelfsprekende manier. Waar ik ook erg van onder de indruk ben is hoe Murdoch het landgoed beschrijft. Je ruikt de geur van het meer, het gras, het doolhof van groene gangetjes, de vochtige begroeide muren. Je loopt als lezer mee door de uitgestrekte mossige bossen en voelt de verstikkende hitte tijdens de eindeloos lange zomerdagen. Een heerlijk boek. De klok is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).
Recensie van Mieke Koster
De klok
Regenboogreeks, deel 3
- Schrijfster: Iris Murdoch (Engeland)
- Soort boek: Engelse roman, psychologische roman
- Origineel: The Bell (1958)
- Nederlandse vertaling: Hella S. Haasse
- Uitgever: Uitgeverij Kleine Uil
- Verschenen: 2019
- Omvang: 350 pagina’s
- Uitgave: Gebonden Boek / Paperback
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Flaptekst van de roman
Met The Bell (1958) vestigde Iris Murdoch definitief haar naam als een van de beste Engelstalige schrijvers. De roman over een groep mensen die – ver van de drukke wereld – tot rust wil komen in de religieuze gemeenschap Imber Court, en is tegelijk geestig en serieus. Zoals altijd combineert Murdoch ook in deze roman een uiterst ingenieuze plot met een scherpe blik op de menselijke geest en de illusies die elke hoofdpersoon over zichzelf koestert.
Centraal in dit verhaal staan Dora, die haar man heeft verlaten, en Michael, de geestelijk leider van Imber Court. Hij is homoseksueel en wordt onmiddellijk verliefd op de jonge student Toby, die een paar maanden op Imber Court komt werken voor hij naar de universiteit gaat. Murdoch schrijft subtiel en met veel compassie over Michael en zijn verliefdheid.
The Bell verscheen in 1961 voor het eerst in een vertaling van Hella S. Haasse als De klok.