Caleb Azumah Nelson Kleine werelden recensie en informatie over de inhoud van de nieuwe roman. Op 13 juni 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido de Nederlandse vertaling van de roman Small Worlds van de Brits-Ghanese schrijver Caleb Azumah Nelson.
Caleb Azumah Nelson Kleine werelden recensie en informatie
Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de roman Kleine werelden. Het boek is geschreven door Caleb Azumah Nelson. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de nieuwe roman van schrijver en fotograaf Caleb Azumah Nelson.
Recensie van Tom Donker
Dan komt het gaan.
Dan gaat het komen.
Dan is er het dansen, dan is er muziek, dan is er Stephen, dan is er London. Hoe het gaan gaat in een metropool als London, als je Stephen bent, als je ouders uit Ghana zijn gekomen in de hoop op meer, op beter, op vrijer daar in London, als je daar bent, als je in London bent, als dat je achtergrond is, als Ghana in je bloed zit in je botten zit in je hoofd zit in je hart zit op je tong zit in je spieren zit, als het overal zit, en je daar bent en daar leeft en daar beweegt en daar danst als je Stephen bent, hoe dat dan gaat.
Zo’n soort boek is het.
Dan is er een kerkdienst. Het dansen van de ouders is misschien slechts religieuze extaze. Maar dansen is niet minder dan een hertaling van de muziek en muziek is het meest nabije. Wees gekend in muziek en ken de muziek in jezelf: “Ik geef Raymond een por. Blij en broederlijk lachen we naar elkaar. Ik weet dat zijn geloof, net als het mijne, een dagelijkse strijd is, dat hij ergens anders een kerk heeft moeten bouwen om zichzelf te leren kennen. Allebei maken we dezelfde beweging, een twostep op onze plaats, omdat, ondanks alles, de muziek onmisbaar is. Ik heb mezelf alleen gekend in muziek, tussen de noten door, op die plek waar taal niet toereikend is, maar de drums misschien wel, waar die misschien voor ons spreken, misschien uitspreken wat we in ons hart met ons meedragen. Op dat moment, terwijl de muziek versnelt, zich nog één keer herhaalt, aan waanzin voorbijgaat, vervoering nadert, terwijl dat gebed vleugels krijgt, I’m trading my sorrow, I’m trading my shame, voel ik de neiging Raymond nog eens te porren, om tegen hem te zeggen: ik wou dat we altijd zo open met elkaar konden zijn, dat we altijd iets van deze vrijheid konden voelen. Ik weet niet of ik daar de woorden voor heb. Maar aangezien dansen het enige is wat het gros van onze problemen kan oplossen, is het alleen maar logisch dat we ons hier, wanneer onze ouders ons het teken geven, bij hen voegen.”
Zo’n soort boek is het.
Dan is er een feest, natuurlijk is er een feest, Stephen is jong zijn broer Raymond is jong al hun vrienden zijn jong dus waarom zou er geen feest zijn om de overwinning te vieren van het leven op de dood? Natuurlijk is Del daar, Del is er altijd, zonder Del gaat het niet, en natuurlijk is er muziek want zonder muziek is er niets. Ze drajen Buy out da bar, van tienerrapper Charmz misschien, doodgestoken, ooit, na een optreden, of misschien ging het om Buy off the bar van Sugar Minott, kan ook, en ze drajen Too many man, misschien de Too many man van Wiley (wat goed is maar ik vind Headbanger beter), en ze drajen 21 seconds, van Sol Solid Crew misschien, wie weet, hoe grime is so grimey, en ze drajen Pow!, van Inqui dacht ik eerst maar dat leek me onwaarschijnlijk want wat doet progressive house op een grimefeestje?, want het is een feest nee het is een treffen nee een samenzijn, en als ze, al snel, moe beginnen te worden, verdwijnen ze de nacht in, op zoek naar eten, natuurlijk komen ze uit bij Bagel King want die zijn altijd open, zo vergaan zulke feestjes nee zulke treffens nee zulke samenzijns en nooit is er afscheid, alleen maar een “tot snel, wat niet zozeer een afscheid is, maar eerder een belofte om te blijven leven”, en zo’n soort boek is het.
Een boek met een zeer poëtiese kracht.
Een voelbaar boek. Een boek dat leeft, en klopt in je handen.
Misschien alleen jammer dat ze de dj meteen “spotten”. Maar dat is natuurlijk de vertaler, dat is Adiëlle Westercappel (wat wel een hele moje naam is), dat is niet Nelson, hij schreef dit boek namelijk in het Engels, hij mag dat.
Een hoorbaar boek.
Een luisterboek: de muziek vloeit, haast op elke bladzij wel klinkt een lied. Je zou dit boek een muziekboek kunnen noemen en ik zou je er niet op aan kijken. Ik luisterde. Ik luisterde naar de muziek, alle muziek, ik ben veel muziek rijker geworden door Kleine werelden en alleen dat is al om van op mijn knieën te vallen en dank te zeggen, dank aan Caleb Azumah Nelson, dank aan Querido, iedereen die mijn seedeekasten vergroot krijgt mijn oneindige dank, zo is het nu eenmaal.
Zo’n soort boek is het.
Ook de wereld wordt vergroot.
De wereld van daar, London, zo nabij en toch ook zo onbekend (ik was daar, twee keer, met mijn vader en het enige wat ik me ervan herinner is dat we een keer laat op de avond, ik meen dat het elf uur was maar het zal misschien vroeger geweest zijn, in een boekhandel stonden en ik kocht iets, een boek, een kunstboek, met reproducties van schilderijen van Dalí die toen al niet echt meer mijn idool was nee maar ik wilde gewoon iets gekocht hebben, laat op de avond, laat het elf uur geweest zijn of iets vroeger dan, laat op de avond een boek gekocht hebben in een boekhandel in London) en de wereld van verder nog: Ghana – want ook Ghana vloeit doorheen heel Kleine werelden. Het eten: Stephen, altijd aan het koken (dat heeft hij van zijn moeder) & verderop in het boek ook in professioneel opzicht kok en altijd de gerechten, de kruiden, de smaken van het thuisland van zijn ouders. De muziek: A.B. Crentsil, George Darko, Ebo Taylor, Pat Thomas (nee niet die van Saint Katharine); jazzy blazers, meerdere guitaren, de zon, brandend, in elke noot: u weet, wat men noemt highlife, wat men noemt afrobeat. De taal ook. Etomi. Ik ben moe tot in het diepst van mijn wezen. In het Ghanees. Hoe mooi, hoe krachtig is je taal niet als je een woord hebt voor wat in een andere taal een hele zin kost?
Zo’n soort boek is het.
Een talig boek.
Een ritmies boek.
De herhaling is mooi. Strikte herhaling de ene keer, zinnen die maar blijven terugkomen b’voorbeeld; een “verschoven” herhaling de andere keer waardoor de herhaling niet meer letterlijk is maar vervormd wat het bijna nog mojer maakt.
Dan komt de heimwee van de moeder.
Dan komt het verhaal van de moeder.
Dan komt het gaan uit het Ghana, daar gaat het komen naar London.
Dan komt de honger. Homo ye mi. De honger heeft me in zijn greep.
Misschien alleen jammer dat Stephen een berichtje op zijn telefoon “checkt”. Maar dat is de vertaler, dat is Adiëlle Westercappel. Wat wel een hele moje naam is.
Misschien alleen jammer dat er een laatste keer is dat hij “gesmoked” heeft. Misschien alleen jammer dat ze de garderobe “skippen”. Misschien alleen jammer dat de “beat” “dropt”. Misschien alleen jammer dat de dag langzaam “in focus” komt. Misschien alleen jammer dat de platen van zijn vader in een grote “flightcase” zitten. Misschien alleen jammer van dat jaar “couchsurfen”. Er is zoiets als de Nederlandse taal, Adiëlle, en die zit vol met moje en goed bruikbare woorden. U had uw toevlucht niet hoeven nemen naar dat rare Nederlands-Engels van u, u is immers geen ster op youtube of misschien is u dat wel, wat weet ik er allemaal van immers, ik ben maar gewoon een oude lul.
Dan komt de tijd dat het misgaat.
Dan komt de wijn.
Dan komt de avond dat ik een paar wijntjes teveel drink en van de trap val en mijn sleutelbeen breek en een paar weken wel kan lezen maar niet kan schrijven en mijn zoon, mijn moje lieve wijze grappige zorgzame tien jaar oude zoon de aantekeningen over dit boek voor zijn rekening moet nemen.
Dan komt de tijd dat het misgaat: Stephen gaat studeren maar geeft het al na een paar maanden op, hij trekt terug in bij zijn ouders maar na een woordenwisseling gooit zijn vader hem op straat. Dan komt Mark Duggan. Dan komt politiegeweld. Dan komt de historische, sociale context. Dan komt de politiek. Dan krijgt Kleine wereld ineens een keelsnoerend randje.
Dan stelt Stephen misschien nog meer belang in Ghana, hij zou naar Ghana, met zijn moeder, maar dan komt het overlijden, dan komt het gaan van de moeder, dan gaat de moeder dood, ik weet niet of ik dat al mocht vertellen, Stephen gaat alleen naar Auntie Yaa, naar Ghana, waar hij dus die koffer met platen van zijn vader krijgt. Als hij bij zijn terugkomst intrekt bij de vader, die het moeilijk heeft na de dood van zijn vrouw, is er, op grond van de muziek en van wat Stephen in Ghana meegemaakt heeft weer toenadering wat resulteert het bloedmoje, op één na laatste hoofdstuk dat geschreven is in de jij-vorm (de “jij” is de vader) en dat de geschiedenis vertelt van de ouders van Stephen in Ghana: de ontluikende liefde, de muziek, de emigratie aan London om aan de beklemmende verwachtingen van de familie te ontkomen, de worsteling daar, in die metropool, om er een menswaardig bestaan op te bouwen. Ze ging naar London om vrij te zijn maar in London vonden ze die vrijheid niet, werden weer op andere manieren beknot. Misschien zijn ze nooit echt vrij geweest.
Op het eind zijn Stephen en zijn vader alleen, pratend, dansend, etend in het gesloten restaurant waar Stephen werkt en dat is mooi en zo’n soort boek is het.
Een boek dat je proeft, hoort, beleeft, ondergaat. Een boek van grote kracht. Kleine werelden maakt werelden groot.
Kleine werelden
- Auteur: Caleb Azumah Nelson (Engeland, Ghana)
- Soort boek: roman
- Origineel: Small Worlds (2023)
- Nederlandse vertaling: Adiëlle Westercappel
- Uitgever: Querido
- Verschijnt: 13 juni 2023
- Omvang: 224 pagina’s
- Uitgave: paperback / ebook
- Prijs: € 22,99 / € 11,99
- Boek bestellen bij: Bol / Libris
- Recensie van Tim Donker >
Flaptekst van de nieuwe roman van Caleb Azumah Nelson
Dansen is het enige wat het gros van Stephens problemen kan oplossen. Dansen in de kerk met zijn ouders en zijn broer, want al gelooft hij misschien niet meer, hij zal altijd blijven geloven in ritme. Dansen met zijn band, de pijn en de vreugde van het leven tot muziek transformerend. Dansen in de woonkamer met zijn beste vriendin Adeline, hun voorhoofden tegen elkaar. Dansen in z’n eentje op het geluid van de oude lp’s van zijn vader, die voor hem altijd onkenbaar is gebleven.
Maar wat als de muziek stilvalt? Als zijn vader niet meer met hem spreekt, als Stephens huis niet langer zijn thuis is? Wie is hij dan nog
Van Londen naar Ghana en weer terug, drie zomers lang, neemt Kleine werelden ons mee naar de werelden die we zelf creëren en soms weer kapotmaken, werelden vol leven, liefde en verlies,