Marc Kregting De vriendelijke mens recensie van Tim Donker en informatie over de inhoud van het nieuwe boek van de in België woonachtige Nederlandse dichter. Op 16 november 2023 verschijnt bij uitgeverij Het Balanseer de nieuwe dichtbundel van Marc Kregting. Hier lees je informatie over de inhoud van het boek, de recensie van Tim Donker en over de uitgave.
Marc Kregting De vriendelijke mens recensie
Marc Kreging ademt. Hij ademt tekst. Hij wolkt woorden. Hij leeft zinnen. Of is het koffie misschien?
Bijkans geloofde ik het niet. Dat hij al publiceert vanaf 1994 bedoel ik. Wanneer kwam hij in mijn blikveld? Ruim na de millenniumwende, dat is zeker. De kennenlering vond via nY plaats. 2009 ofzo. Toen nY nog goed was. Of beter. Veel beter. Een gebruikershandleiding van koffie was hat meen ik, terugkerende bijdragen van Kregting toen. Maar ik weet niet meer zeker of het nu wel echt over koffie ging. Wel dat er een personage in voor kwam dat in koffiegerelateerde reclameslogans sprak. Een lepeltje completa in de koffie. Zulke dingen.
Kregtings teksten zijn altijd in transitie. Als hijzelf. “Ik ben een West-Noord-Brabantse auteur.” schreef hij ooit, in datzelfde nY, maar dan later, 2017, de neergang was al in gezet maar nog lang niet volledig. “Ik werk voor België. Ik werk in Vlaanderen. Ik zal dan wel een Hollandse auteur zijn. Ik schrijf in de Nederlandse taal. De Nederlandse taal is niet helemaal het Laaglandse volk. Er zijn Laaglanders die in andere talen bestaan. Het Nederlands schampt auteurs, taal is een taal wanneer ze een levende taal is, de auteur mag de taal dan bezielen en de taal levend kaatsen, maar de taal is al levend, ze is zelfs banaal.” Schreef hij, schreef Marc Kregting, in reactie, geloof ik, op een beetje rare beetje nationalistiese woorden van Christophe Tarkos maar ik vond de reactie van Vicky Franken beter (die van Jan Lauwereyns viel me tegen) (Je bent een Japanse dichter) (veel later, in retrospekt alsnog opvlammend in het verblindende licht van het geniale Ik ben een Japanse schrijver van de Haïtiaans-Canadese schrijver Dany Laferrière) (wordt dat nog in het Nederlands vertaald, Rokus?).
Teksten. Woorden. Gedichten. Essays. Mengvormen. Wat het is. Kregting lijkt het zelf niet te weten. Te boek gesteld heet het bijvoorbeeld “catechismen”, of “confrontaties”, of “opinismen”. Ik dacht Zoem! in mijn bezit te hebben, wat “evoluties” zouden zijn maar na onderstebovenkering van mijn boekenkast vond ik het niet, zou ik het weggegeven hebben misschien, dat deed ik soms, vroeger, ooit, boeken weggeven als ik het woord wilde verspreiden. Wel vond ik het “vluchtstroken” genoemde Dood vogeltje (de terminologie deed me aan Vluchtautogedichten denken). Waren dat prozagedichten? De verzamelde ideeën en wederwaardigheden van een personage dat dood vogeltje heette? Was het filosofie proza poëzie? Of toch maar “vluchtstroken”?
Transgressieve literatuur.
Overgangen.
Wordend.
Wat het is. Je kijkt. Maar wat het is, is al weer iets anders als je kijkt (en niet alleen omdat het gezien transformeert onder/door het zien).
Wat is De vriendelijke mens? Ik zou gokken op een prozagedicht. In Kregtings buigzame taal. Het buigt en barst niet en breekt niet, maar is rekbaar genoeg: “Pas op, Senseo Planvacuüm serveert eerlijke kost, geen pizza’s van de Corner Ping Pong, en aan het vat vol tegenstrijdigheden dat eenieder heet te zijn heeft ook de vriendelijke mens gelurkt, en hij is niet Peleus’ zoon over wie dochterlief hem al had bijgepraat, al die dingen willen niet zeggen dat schuim hem nimmer op de randen.”, heet het hier, en: “Dus echt man, een syndicaat, geen traan om te laten, de vriendelijke mens weet patent hoe de hazen lopen, rond de zuilen toen hij daar was en de walrus praatjes had, over dit en dat en de naam Solidarnosé op ieders lippen, aan de werven maar klippen, want natuurlijk, aangeworven als geheim agent, walrus wist van niks, poeh, om te huilen.” daar.
Dit.
De woorden, de buigaamheid.
De vriendelijke mens. Is mens. Is man. Is vader. Of is they / their. Is de ouder van een dochter. Op een gewone namiddag, echt doodgewoon, is hij gezien op strookje en kassei, ergens in Patatonië. Hij doet iets op zalen bij Senseo Planvacuüm, een iets dat zijn werk zou kunnen zijn.
De woorden & de zinnen die te denken en soms te lachen geven: “Op de mat ligt iets te liggen, ziezo, een brief of een kaart met heil, geachte vriendelijke mens, wij troffen u niet thuis, wilt u per omgaande ons verwittigen van uw bestaan, met beleefde groeten enzovoorts, en hij denkt aan haar die vond de medicinale waarheid, incluis de teil voor het procesmatig orgaan, gekeelde biggen naar de planmäβige Abfahrt.”
De vriendelijke mens begrijpt niet alles, niet van gerechtelijke schrijvens of achterstallige betalingen of dingen in brieven, de vriendelijke mens beheerst de taal niet helemaal, hij kwam van elders, helemaal van Polen misschien en de vriendelijke mens wil gewoon vriendelijk zijn en leven, maar leven vooral, overleven, een bestaan voor hemzelf en voor zijn dochter, de volgende dag halen, en voor haar zoveel mogelijk volgende dagen sparen, misschien zijn een paar extra diensten bij Senseo Planvacuüm wel het antwoord, extra diensten bovenop extra diensten.
Uit de veelkoppige maatschappij die de vriendelijke mens ternauwernood of helemaal niet begrijpt ziet hij af en toe al eens een onbeantwoordbare vraag opdoemen; een toekomst vol vooruitgang, hoe de oudtestamentische god en hoe Lenin; hoe verschilt schaap van ezel (zijn scheermes van dat van Ockham?) maar dan grijpt hij gauw naar zijn strik, het is alweer bijna Pasen, hij oefent zijn lach die schaapachtig heet in dit gewest, want je denkt desnoods maar zegt nimmer nee, niet de vriendelijke mens toch, die zegt hooguit wish you a very merry fistfuck of hij zegt pomoc idź stąd tegen drie mannen die hem tegenhouden en ga terug naar je toendra tegen hem zeggen.
(misschien gaard hij zich melancholiek als de schaar knipt, en ballen vallen in rulle aarde)
(met schijnende regen, met gietende zon)
(en jimmy sommerville is een geschenk in Pindakazië)
Allengs wordt de post voor de vriendelijke mens dwingender: hij moet binnen zeven dagen op het kantoor verschijnen, anders volgen er juridische stappen. Misschien haalt de vriendelijke mens het eind van de vertelling niet. Misschien moet ik niks zeggen. Alleen maar dat er gelukkiger tijden waren ooit, met dochter, met vrouw, op fietsen naast elkaar.
Het is hermetisch het is abstract flauwzinnig recht voor de raap prachtvol verstild aktivisties meeslepend vervreemdend zangerig mooi grappig grillig kronkelend woekerend wijsgerig ikonoklasties banaal boventalig, het is onnavolgbaar, het is Kregting, en het is weer onvergetelijk.
En het lezen explodeert daar vlak onder je ogen.
Recensie van Tim Donker
De vriendelijke mens
- Auteur: Marc Kregting (Nederland)
- Soort boek: gedicht, poëzie
- Uitgever: Het Balanseer
- Verschijnt: 16 november 2023
- Omvang: 32 pagina’s
- Uitgave: paperback
- Prijs: € 19,50
- Boek bestellen bij: Bol / Libris
Flaptekst van het nieuwe boek van Marc Kregting
Marc Kregting vertelt in De vriendelijke mens over een migrant die na de val van de Muur naar het westen kwam. Hij beproefde zijn geluk in het land Patatonië. Daar nam hij elke klus aan.
Nu zit hij alweer jaren bij cateringbedrijf Senseo Planvacuüm. Collega’s zijn van dezelfde generatie als zijn dochter die hij in zijn eentje heeft opgevoed. Die studenten houden zich bezig met onbegrijpelijke kwesties als rechten.
De vriendelijke mens snapt hen niet. Hij wil gewoon werken, voor de toekomst van zijn oogappel. Ook krijgt hij brieven. Ze stellen dat ze hem niet thuis hebben aangetroffen en reppen van achterstallige betalingen.
Hoe lost de vriendelijke mens dit op? Vooralsnog verdubbelt hij zijn inspanningen. Voor zijn dochter? Vergeet hij niet iets?
Na meer dan tien jaar dichterlijk zwijgen neemt Kregting de draad van poëzie op. Met horten en stoten en tegelijk lyrisch ontvouwt hij een globaliseringsdrama. De vriendelijke mens wil onontkoombaar zijn in overgave en blindheid.
Bijpassende boeken
