Pieter van Os Liever dier dan mens recensie en informatie over de inhoud van dit nieuwe boek. Op 10 oktober 2019 verschijnt bij Uitgeverij Prometheus het boek over jodenvervolging, geschreven door Pieter van Os.
Pieter van Os Liever dier dan mens Recensie en Informatie
Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op de pagina de recensie en waardering vinden van Liever dier dan mens. Het boek is geschreven door Pieter van Os. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de nieuwe boek van de Nederlandse schrijver Pieter van Os.
In dit boek vertelt Pieter van Os het ongelooflijke overlevingsverhaal van Mala Kizel. Een meisje, geboren in 1926 in een orthodox Joods gezin uit Warschau. Als meisje van zeven is Mala leerplichtig en omdat zij een meisje is krijgt zij geen opleiding van haar vader, maar moet ze “ buiten” naar school. Zij komt op een katholieke school terecht, per ongeluk in een katholieke klas. Daar leert zij vloeiend Pools te spreken. Zij wordt gepest, maar uiteindelijk vindt zij redding door de woorden van een priester, Hij zegt dat zij allen kinderen van God zijn. Dat stelt haar gerust. Op deze leeftijd al leert Mala thuis Joods te zijn en op school zo katholiek mogelijk. Van identiteit te wisselen als het uitkomt. Dat geeft haar dan al de ingrediënten om de aankomende hel voor de Joods Poolse gemeenschap te overleven.
De Joodse gemeenschap op alle terreinen geïsoleerd
De poorten van de getto worden in 1940 gesloten. De Joodse gemeenschap op alle terreinen geïsoleerd. Om te overleven moet er gesmokkeld en gehandeld worden. Mala is dan veertien jaar en neemt de taak op zich dit voor het gezin op zich te nemen. Ze is jong, blond met blauwe ogen, spreekt Pools. Maar buiten dreigt er altijd gevaar. Geen schoolkameraden tegenkomen. De Polen zowel volwassenen, maar zeker ook kinderen raakten er steeds meer van overtuigd dat Joden onmensen waren, ongedierte was. Tijdens zijn zoektocht naar aanknopingspunten over het verhaal van Mala komt van Os een Keniaan tegen die nu in Polen woont. Omolo heet hij en die is er van overtuigd dat racisme niet voortkomt uit onwetendheid. ‘ Integendeel’ zet hij: voor racisme is kennis vereist. Kleine kinderen zien geen verschil tussen zwart en wit. Dat komt later. Iemand moet hun vertellen over hiërarchie, dat wit beter is. Dat gezond beter is dan gehandicapt, dat hetero zijn beter is dan homo zijn. Kinderen moet dat eerst aannemen, net als ze moeten aannemen dat één plus één twee is.’ blz 102.
Wanneer het te gevaarlijk wordt in de getto ontsnap Mala en komt zij bij een boerengezin terecht. In het dorp Karpy. Daar worden joden verborgen ergens in een schuur, onder de grond. Wanneer de varkens gevoerd worden krijgen ook de joden te eten. Van Os gaat op zoek naar die boerderij. Maar daar zijn geen sporen meer te vinden. Dan, later op zoek naar de familie Gmitruks, een Pools katholiek gezin, waar zij goed werd behandeld. Het word duidelijk hoe gevaarlijk het was Joden op te vangen, te verbergen. Je kon verraden worden door buren, dorpelingen. En ja, dat betaalde je meestal met je leven, jij niet alleen, maar vaak ook het hele gezin.
De jacht op Joden en dus ook op Mala, gaat maar door. Vanwege haar flexibiliteit en omdat zij super slim is, lukt het haar steeds weer een andere identiteit aan te nemen. Innerlijk blijft dat knagen. Vooral omdat zij zo vaak wordt opgevangen door goed bedoelende Polen, Duitsers. Zij komt zelfs in een Duist nazi-gezin terecht die haar opnemen als hun eigen dochter. Dan heeft zij inmiddels wel een verklaring op zak dat zij een Volksduitse. Maar wordt het niet eens tijd haar ware identiteit te onthullen? Intussen bereiken de Russen het gebied waar Mala verblijft. Het wordt gebombardeerd. En weer gaat zij op weg. Met pijn in haar hart laat zij haar grote liefde, de Duitser Erich achter. Terug in Warschau realiseert zij zich dat er niemand van haar familie nog in leven kan zijn. De stad is platgebrand, platgebombardeerd. En zo gaat haar tocht verder. Via Israël belandde zij uiteindelijk in Amstelveen, waar zij slechts enkele weken geleden is overleden.
Zeer indrukwekkend boek met een niet te bevatten levensverhaal over moraliteit, goed, kwaad en identiteit
Gelukkig trekt Pieter van Os het hele boek door met de lezer op, zodat hij je niet alleen laat met al deze verschrikkingen en de consequenties van de tweede wereldoorlog. Hij bewandelt vele wegen om de ingewikkelde geschiedenis van Polen en van de Jodenvervolging vanuit het overlevingsverhaal van Mala in kaart te brengen. Een indrukwekkend boek over een niet te bevatten levensverhaal waarin moraliteit, goed en kwaad en identiteit de hoofdingrediënten zijn. Zo knap. Liever dier dan mens is gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).
Recensie van Mieke Koster
Liever dier dan mens
Een overlevingsverhaal
- Schrijver: Pieter van Os (Nederland)
- Soort boek: oorlogsgeschiedenis
- Uitgever: Prometheus
- Verschenen: 10 oktober 2019
- Omvang: 368 pagina’s
- Uitgave: Paperback / Ebook
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
- Winnaar Libris Geschiedenis Prijs 2020
Pieter van Os is de Libris Geschiedenis Prijs 2020 winnaar
Op 25 oktober 2020 is de Libris Literatuurprijs 2020 toegekend aan Pieter van Os die helaas niet bij de uitreiking aanwezig kan zijn omdat hij geveld is door corona.
Flaptekst van het boek van Pieter van Os
Een familie van fanatieke nazi’s hield van haar als van een eigen dochter. Zelf werd ze verliefd op een Duitse ingenieur met een speldje van Hitlers partij in het knoopsgat van zijn revers. Anni Gmitruk, Volksduitse uit oostelijk Polen, vertelde niemand wie ze werkelijk was: Mala Rivka Kizel, een joods meisje uit een groot orthodox gezin in Warschau.
Terwijl haar familie werd omgebracht, wist Mala door een mix van veerkracht, taalgevoel, geluk en charme te ontkomen aan Duitse soldaten, een Oekraïense verrader en de hooivork van een antisemitische boer. Via Israël belandde ze uiteindelijk in Amstelveen, waar ze nog altijd woont.
Liever dier dan mens is de zoektocht naar het onwaarschijnlijke overlevingsverhaal van een uitzonderlijke vrouw. Met haar herinneringen in de hand ging Pieter van Os op een reis in de tijd door Europa en drong diep door in de altijd weer terugkerende obsessie met identiteit, nationaliteit en volksaard.
